Podatnik kupujący używane samochody w celu dalszej odsprzedaży może skorzystać ze specjalnej procedury rozliczania podatku od towarów i usług, jaką jest VAT marża. Faktura VAT marża za samochód z UE - w poniższym artykule zastanowimy się, czy jest możliwość stosowania tego mechanizmu w stosunku do samochodów nabywanych w innych krajach UE. Faktura VAT marża za samochód z UE - mechanizm rozliczenia podatku VAT W pierwszej kolejności wskażmy, że analizowana procedura nie znajdzie zastosowania do każdego towaru handlowego. Katalog przedmiotów, które mogą być opodatkowane w ten sposób, określa art. 120 ust. 4 ustawy VAT. W przepisie tym czytamy, że w przypadku podatnika dokonującego dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków nabytych uprzednio przez tego podatnika w ramach prowadzonej działalności, w celu odprzedaży, podstawą opodatkowania podatkiem jest marża stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku. Natomiast zgodnie z art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy przez towary używane rozumie się ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż określone w pkt 1–3 oraz inne niż metale szlachetne lub kamienie szlachetne (CN 7102, 7103, 7106, 7108, 7110, 7112). W kategorii towarów używanych mieszczą się zatem samochody osobowe. Ponadto z powyższych przepisów wynika, że opodatkowaniu podlega marża będąca różnicą między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia. Zgodnie z art. 120 ust. 1 pkt 5 ustawy VAT przez kwotę sprzedaży rozumie się całkowitą kwotę, którą podatnik otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów od nabywcy lub osoby trzeciej, wliczając w to otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty bezpośrednio związane z tą dostawą, podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze oraz koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, którymi podatnik obciąża nabywcę, z wyłączeniem kwot, o których mowa w art. 29a ust. 7 ustawy. Natomiast w myśl art. 120 ust. 1 pkt 6 ustawy przez kwotę nabycia rozumie się wszystkie składniki wynagrodzenia, o których mowa w pkt 5, które dostawca towarów otrzymał lub ma otrzymać od używanych samochodów osobowych zakupionych w celach odsprzedaży może korzystać z procedury VAT marża. Opodatkowaniu podlega wtedy różnica między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia samochodu. Faktura VAT marża za samochód z UE - jakie pojazdy mogą być objęte tym mechanizmem? Tak jak wskazaliśmy, ta szczególna procedura rozliczania podatku VAT nie obejmuje każdego kupionego samochodu, ale wyłącznie tego, który jest używany. W konsekwencji mechanizmu VAT marża za samochód z UE nie można stosować do nabycia nowych pojazdów. Jak bowiem czytamy w art. 120 ust. 21 ustawy VAT, przepisów ust. 1–20 nie stosuje się do nowych środków transportu będących przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Natomiast w myśl art. 2 pkt 10 lit. a ustawy VAT nowym środkiem transportu są pojazdy lądowe napędzane silnikiem o pojemności skokowej większej niż 48 centymetrów sześciennych lub o mocy większej niż 7,2 kilowata, jeżeli przejechały nie więcej niż kilometrów lub od momentu dopuszczenia ich do użytku upłynęło nie więcej niż 6 miesięcy; za moment dopuszczenia do użytku pojazdu lądowego uznaje się dzień, w którym został on pierwszy raz zarejestrowany w celu dopuszczenia do ruchu drogowego lub w którym po raz pierwszy podlegał on obowiązkowi rejestracji w celu dopuszczenia do ruchu drogowego w zależności od tego, która z tych dat jest wcześniejsza; jeżeli nie można ustalić dnia pierwszej rejestracji pojazdu lądowego lub dnia, w którym podlegał on pierwszej rejestracji, za moment dopuszczenia do użytku tego pojazdu uznaje się dzień, w którym został on wydany przez producenta pierwszemu nabywcy, lub dzień, w którym został po raz pierwszy użyty dla celów demonstracyjnych przez VAT marża za samochód z UE nie ma zastosowania do zakupu nowego samochodu w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Zakup używanego pojazdu w innym kraju UE W obrocie gospodarczym często zdarza się, że polscy podatnicy kupują używane samochody za granicą. W związku z tym pojawia się pytanie, czy również w takim przypadku istnieje możliwość skorzystania z procedury VAT marża za samochód z UE? W celu odpowiedzi na tak postawione pytanie należy sięgnąć do treści art. 120 ust. 10 ustawy VAT, który podaje, że procedura marży dotyczy wyłącznie tych towarów używanych, które zostały nabyte od: osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niebędącej podatnikiem, o którym mowa w art. 15, lub niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej; podatników, o których mowa w art. 15, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113; podatników, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana zgodnie z ust. 4 i 5; podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113; podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem od wartości dodanej na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w ust. 4 i 5, a nabywca posiada dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach. Szczególną uwagę zwróćmy na pkt 4 i 5 powyższego wyliczenia. Jak bowiem wskazuje art. 2 pkt 11 ustawy VAT, przez podatek od wartości dodanej rozumie się podatek od wartości dodanej nakładany na terytorium państwa członkowskiego, z wyjątkiem podatku od towarów i usług nakładanego tą ustawą. Podatnikami podatku od wartości dodanej są zatem przedsiębiorcy z innych krajów UE. Oznacza to, że stosowanie procedury VAT marża wobec samochodów nabytych w innym kraju UE jest możliwe, przy czym konieczne jest spełnienie określonych warunków. Art. 120 ust. 10 pkt 4 i 5 ustawy VAT posługuje się zwrotem „na zasadach odpowiadających regulacjom”, co jednoznacznie wskazuje, że chodzi tu o odpowiednie dla kraju sprzedawcy zagraniczne przepisy ustawy VAT stanowiące o zwolnieniu, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113 ustawy VAT. Pamiętajmy bowiem, że wszelkie przepisy wewnętrzne każdego kraju członkowskiego są oparte i wdrożone na zasadach opisanych w Dyrektywie Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Przypomnijmy, że zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy VAT zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Natomiast w myśl art. 113 ust. 1 ustawy VAT zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. Jeżeli zatem zagraniczny podatnik z kraju UE będzie dokonywał sprzedaży używanego samochodu i sprzedaż ta będzie zwolniona od podatku na mocy jego krajowych przepisów odpowiadających regulacjom art. 43 ust. 1 pkt 2 oraz art. 113 ustawy VAT, to nabyte w ten sposób samochody będą mogły następnie korzystać z polskiej procedury VAT marża. Tak samo będzie w przypadku, gdy zagraniczny przedsiębiorca sprzedaje używany samochód w ramach obowiązującej w jego kraju procedury VAT marża. Na marginesie dodajmy również, że stosowanie procedury VAT marża za samochód z UE w przypadku nabycia pojazdu używanego od osoby fizycznej, która nie prowadzi działalności gospodarczej, art. 120 ust. 10 pkt 1 ustawy VAT wymienia bowiem również „osobę fizyczną niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej”.Zakupione używane auto z UE od osoby fizycznej niebędącej podatnikiem lub od przedsiębiorcy korzystającego ze zwolnienia bądź sprzedającego w ramach procedury VAT marża może następnie być sprzedane w Polsce zgodnie z polską procedurą VAT celu lepszego zrozumienia przedstawionych przepisów przedstawmy kilka przykładów praktycznych. Przykład 1. Polski podatnik kupuje samochody używane od podatnika z Niemiec, który jest podmiotowo zwolniony od podatku w swoim kraju. Zwolnienie podmiotowe odpowiada treści polskiej regulacji art. 113 ustawy VAT, co oznacza, że sprzedaż tak zakupionego samochodu może być rozliczona w ramach polskiej procedury VAT marża. Przykład 2. Polski podatnik kupił samochód używany od lekarza z Francji. Działalność lekarzy jest przedmiotowo zwolniona od podatku, a sprzedaż towarów wykorzystywanych wyłącznie w działalności zwolnionej jest wolna od opodatkowania na mocy art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy VAT. Analogiczne regulacje występują w prawie francuskim, w związku z czym sprzedaż tak zakupionego samochodu może być rozliczona w ramach polskiej procedury VAT marża. Przykład 3. Polski podatnik kupił samochód używany od osoby fizycznej mieszkającej na Litwie. Taka osoba nie jest podatnikiem litewskiego podatku od wartości dodanej, co powoduje, że sprzedaż tak zakupionego samochodu może być rozliczona w ramach polskiej procedury VAT marża. Można zatem wskazać, że jeżeli na zagranicznej fakturze otrzymanej z tytułu nabycia pojazdu nie ma kwoty podatku, co wynika z tego, że zagraniczny dostawca był zwolniony podmiotowo z podatku lub na skutek tego, że przedmiotem dostawy był towar używany, w związku z czym była ona zwolniona przedmiotowo z podatku, to dalsza dostawa wykonywana w Polsce będzie mogła zostać opodatkowana w procedurze opodatkowania marżą.art. 119 ustawy 64. art. 120 ust. 4 lub 5 ustawy 65. art. 122 ustawy 66. art. 136 ustawy 67. Podatnik korzysta z obniżenia zobowiązania podatkowego, o którym mowa w art. 108d ustawy 1.tak 68. Podatnik wnioskuje o zwrot podatku na rachunek VAT (wykazany w poz. 58) 1.tak
Faktura VAT-marża jest szczególną procedurą rozliczania podatku VAT, stosowaną w przypadku sprzedaży towarów używanych. Taka procedura rozliczania oznacza, że sprzedawca odprowadza VAT od marży, ale bez możliwości odliczenia VAT z faktur zakupu. W przypadku sprzedaży towarów używanych zastosowanie znajdą szczególne procedury opodatkowania podatkiem VAT, stanowiące wyjątek od ogólnej zasady wyrażonej w art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o VAT (Dz. U. z 2004 r. nr 54, poz. 535, ze zm., dalej: „ustawa o VAT”), że podstawą opodatkowania jest obrót, a obrotem jest kwota należna, obejmująca całość świadczenia należnego od nabywcy z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę podatku. W szczególnej procedurze opodatkowaniu podlega natomiast marża stanowiąca różnicę między całkowitą kwotą, którą ma zapłacić nabywca towaru, a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku. Podatnicy mogą skorzystać z tej szczególnej procedury wówczas, gdy zakupione towary używane przeznaczone są do dalszej odsprzedaży. Zgodnie z art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT przez towary używane należy rozumieć ruchome dobra materialne, nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż dzieła sztuki, przedmioty kolekcjonerskie i antyki zdefiniowane w pkt 1-3 oraz inne niż metale szlachetne lub kamienie szlachetne (CN 7102, 7103, 7106, 7108, 7110, 7112), (PKWiU ex ex ex i Wyłączeniu, zatem z tej procedury podlega sprzedaż zakupionych wcześniej towarów, które przed dalszą odsprzedażą były przez podatnika użytkowane. Kolejnym warunkiem koniecznym do skorzystania z wyżej wymienionej procedury, zawartym w art. 120 ust. 10 ustawy o VAT, jest zakup towarów przeznaczonych do dalszej odsprzedaży od: 1) osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niebędącej podatnikiem lub niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej, 2) podatników, korzystających ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT lub podmiotowego na podstawie art. 113 ustawy o VAT, 3) podatników, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana z uwzględnieniem procedury VAT-marży, 4) podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113 ustawy o VAT, 5) podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem od wartości dodanej z uwzględnieniem procedury VAT-marży, a nabywca posiada dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach. Wspólną cechą wszystkich przedstawionych wyżej przypadków, warunkujących zastosowanie szczególnej procedury opodatkowania marży, jest to, że we wcześniejszej fazie obrotu podmiot sprzedający używany towar pośrednikowi pozbawiony był prawa do odliczenia podatku od towarów i usług naliczonego przy jego nabyciu. Zagadnieniem opodatkowania marży zainteresowani są w szczególności ci podatnicy, którzy dokonują sprzedaży używanych samochodów. Przy rozstrzygnięciu czy podatnik ma prawo do zastosowania szczególnej procedury w systemie VAT-marża przy sprzedaży samochodu osobowego, ważny jest przepis, na który powołuje się sprzedawca, wystawiający fakturę ze stawką zwolnioną, od którego podatnik zakupuje towar. Jak wskazał Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 25 marca 2011 r., sygn. ILPP2/443-2084/10-2/EN: „(...) Odnosząc zatem treść przytoczonych przepisów do opisu sprawy stwierdzić należy, że w przypadku zakupu przez Zainteresowanego samochodu udokumentowanego fakturą VAT, na której wskazano, iż dostawa ww. towaru korzysta ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, który odnosi się w swej treści do definicji towaru używanego, w rozumieniu art. 43 ust. 2 ustawy, będzie miał on prawo w oparciu o przepis art. 120 ust. 4 w związku z art. 120 ust. 10 pkt 2 ustawy do zastosowania opodatkowania na zasadzie marży. Natomiast w sytuacji nabycia przez Wnioskodawcę samochodu osobowego od podmiotu, który dokonał przy jego nabyciu odliczenia podatku naliczonego w części, a przy sprzedaży skorzystał ze zwolnienia na podstawie § 13 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów, Zainteresowanemu, przy jego dostawie nie będzie przysługiwało prawo do określenia podstawy opodatkowania metodą marży, gdyż nie zostaną spełnione przesłanki, o których mowa w przepisie art. 120 ust. 10 ustawy. W zaistniałej sytuacji należy opodatkować taką transakcję na zasadach ogólnych (...)”. Podsumowując, jeżeli łącznie oba wyżej wymienione warunki są spełnione tj. zakupiony towar przez podatnika przeznaczony jest do dalszej odsprzedaży i pierwotna transakcja kupna-sprzedaży nie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, była z opodatkowania zwolniona lub opodatkowana była w systemie VAT-marża, podatnik może transakcję polegającą na sprzedaży używanego towaru opodatkować, korzystając z tej szczególnej procedury. Podstawą opodatkowania będzie marża, stanowiąca różnicę pomiędzy całkowitą kwotą, którą ma zapłacić nabywca towaru (ceną sprzedaży), a kwotą nabycia, pomniejszoną o kwotę podatku. Należy zauważyć, iż ustawa o VAT ani przepisy wykonawcze do tej ustawy nie określają definicji „kwoty nabycia ”. Zgodnie z definicją zawartą w dyrektywie Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej przez cenę nabycia w procedurze VAT marża należy rozumieć wszystkie składniki wynagrodzenia uzyskanego przez dostawcę lub do uzyskania przez dostawcę od podatnika-pośrednika włączając w to subwencje bezpośrednio związane z transakcją, podatki, cła, opłaty i należności oraz koszty dodatkowe, takie jak prowizja, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, którymi podatnik-pośrednik obciąża nabywcę. Zatem za cenę nabycia należy rozumieć cenę, którą podatnik zapłacił dostawcy towaru. Nie może ona zwierać innych należności, które zostały poniesione przez nabywcę towaru, ale nie zostały zapłacone dostawcy. Potwierdzeniem tego stanowiska jest interpretacja indywidualna o sygnaturze IPPP2/443/-389/11-2/KG z dnia 10 czerwca 2011 r. Sposób udokumentowania transakcji opodatkowanej w systemie VAT-marży reguluje § 5 ust 8 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. nr 68, poz. 360 ze zm.). Transakcja taka powinna zostać udokumentowana fakturą z oznaczeniem „FAKTURA VAT-marża” lub umieszcza się na niej odesłanie do ustawy o VAT (lub dyrektywy). Faktura VAT-marża zawiera wszystkie elementy faktury VAT wymienione w § 5 ust 1 rozporządzenia z wyjątkiem: - Ceny jednostkowej towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto), - Wartość towarów lub wykonanych usług, których dotyczy sprzedaż, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto), - Stawki podatku, - Sumę wartości sprzedaży netto towarów lub wykonanych usług z podziałem na poszczególne stawki podatku i zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu. - Kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto towarów (usług), z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku Przykład liczbowy udokumentowania transakcji w systemie VAT-marża jest następujący: - Cena nabycia używanego towaru: zł - Cena sprzedaży używanego towaru: zł - Stawka podatku VAT: 23% - Marża brutto: zł - zł = zł - Podatek należny podlegający wpłacie do Urzędu Skarbowego: zł*23/123 = 560,98 zł - Marża netto: zł - zł= zł Faktura wystawiona przez sprzedawcę powinna wyglądać w następujący sposób: Sprzedawca: Data wystawienia: 17 lipca 2011 Jan Bąk Data sprzedaży: 17 lipca 2011 ul. Winogradzka 8 61-683 Poznań NIP: 783-15-43-125 Nabywca: Joanna Zając ul. Zawiszy Czarnego 9 02-288 Warszawa Faktura VAT-marża nr 20/2011 Lp. Nazwa towaru/rodzaj usługi Ilość Kwota należności 1 Renault Megane szt 1 17000 Do zapłaty: 17000 Termin płatności: 1 sierpnia 2011 Podatnik nie musi powiadamiać właściwego urzędu skarbowego o skorzystaniu z procedury VAT-marża. Wystarczy, że w deklaracji VAT-7 lub VAT-7K zaznaczy kwadrat nr 67, w przypadku formularza VAT-7D - kwadrat nr 73. Podstawą opodatkowania będzie marża netto w wysokości zł, którą należy ująć w poz. 29 deklaracji i podatek VAT należny w wysokości 560,98 zł, który należy ująć w poz. 30 deklaracji. Należy nadmienić, iż w przypadku eksportu towarów dokonywanych przez podatnika, marża podlegać będzie opodatkowaniu stawką 0%,w pozostałych przypadkach sprzedaż będzie opodatkowana według stawki podstawowej, tj. 23%. Ponadto ustawodawca zastrzegł, że w systemie VAT-marża nie może być opodatkowana wewnątrzwspólnotowa dostawa nowych środków transportu. Zastosowanie tej szczególnej procedury jest niewątpliwie bardziej korzystne z punktu widzenia podatnika, gdyż po spełnieniu wyżej wymienionych warunków, zobowiązanie podatkowe jest niższe od tego, obliczonego z zastosowaniem ogólnej zasady opodatkowania obrotu. Anna SkórkaKonsultantDepartament Outsourcingu Rachunkowości